Magonjwa ya zinaa (Sexually Transmitted Infections – STIs), pia hujulikana kama magonjwa yaambukizwayo kwa njia ya ngono, ni magonjwa yanayoambukizwa hasa kupitia ngono isiyo salama. Baadhi huweza kuambukizwa pia kupitia damu au kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto wakati wa ujauzito au kujifungua.
Magonjwa ya zinaa ya kawaida ni:
-
Kaswende (Syphilis)
- Dalili: Vidonda visivyo na maumivu sehemu za siri, upele, homa, maumivu ya kichwa.
- Bila matibabu: Huathiri moyo, ubongo, na viungo vingine.
-
Kisonono (Gonorrhea)
- Dalili: Maumivu wakati wa kukojoa, usaha sehemu za siri, maumivu ya tumbo kwa wanawake.
- Athari: Ugumba kwa wanaume na wanawake.
-
Chlamydia
- Dalili: Mara nyingi haina dalili, lakini huweza kusababisha maumivu ya tumbo, uchafu sehemu za siri.
- Athari: Ugumba, mimba nje ya mfuko wa uzazi.
-
Herpes Simplex (HSV)
- Dalili: Malengelenge na vidonda vyenye maumivu sehemu za siri.
- Haina tiba kamili, lakini kuna dawa za kupunguza makali.
-
Virusi vya UKIMWI (HIV)
- Huathiri kinga ya mwili.
- Haina tiba kamili lakini kuna dawa za kudhibiti.
-
Hepatitis B
- Huathiri ini.
- Inaweza kuambukizwa kwa njia ya ngono, damu, au kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto.
-
Trichomoniasis
- Dalili: Uchafu wa kijani-kijani, harufu mbaya, kuwashwa.
- Hutibika kwa dawa za antibiotiki.
Njia za kujikinga na magonjwa ya zinaa:
- Tumia kondomu kila mara unapofanya ngono.
- Kuwa na mpenzi mmoja mwaminifu.
- Epuka ngono zembe au ya mabadilishano ya wapenzi.
- Fanya vipimo mara kwa mara, hasa kama una mwenzi mpya.
- Epuka kushiriki vifaa vya kukata au sindano.
Ushauri:
Kama una dalili zozote au unahisi uko kwenye hatari ya kuwa na ugonjwa wa zinaa, nenda hospitali mapema kwa vipimo na matibabu sahihi. Usijitibu bila ushauri wa daktari.
Tags:
Manyanda